W Katowicach odbyło się piąte forum cyberbezpieczeństwa “CYBERSEC 2019 CEE” zorganizowane przez Instytut Kościuszki pozarządowy ośrodek naukowo-badawczy o charakterze non-profit założony w 2000 roku. Tegoroczne forum pod hasłem “cyfrowego D.N.A.” miało szczególną uwagę przeznaczyć na podporządkowanie rozwoju cyfrowego stawiając w centrum człowieka. Tegoroczne forum objął patronatem portal Geopoliti.org.

Wydarzenie było piąte z kolei zorganizowane tym razem w Katowicach i przypadło na okrągłą rocznice 50-lecia internetu o czym przypomniał Minister Cyfryzacji w swoim przymówieniu. Minister odnosząc się do listu Prezydenta RP i Prezesa Rady Ministrów RP podkreślił najważniejsze legislacyjne działania rządu w zakresie cyberbezpieczeństwa jak: krajowa strategia cyberbezpieczeństwa na lata 2019-2024 (na dniach podpisana przez premiera) oraz podpisanie 28 października 2019 r. memorandum operatorów telekomunikacyjnych w sprawie utworzenia spółki Polskie 5G z udziałem skarbu państwa do budowy sieci 5G w Polsce.

W czasie wydarzenia porozumienie w sprawie cyberbezpieczeństwa podpisały z Ministerstwem Cyfryzacji trzy Cisco, Ericsson oraz Nokia. Dokument został podpisany podczas Europejskiego Forum Cyberbezpieczeństwa CYBERSEC, które odbywało się w Katowicach 29 i 30 października 2019 r. Wcześniej porozumienie podpisały koreański Samsung. Porozumienie, którego stroną jest także NASK, umożliwia współpracę z sektorem prywatnym w celu zwiększenia poziomu bezpieczeństwa w cyberprzestrzeni. Dokument obejmuje zakresem kilka obszarów jak: informacyjny tj. przekazywanie informacji o incydentach i zidentyfikowanych cyberzagrożeniach, podatnościach, edukacja w zakresie bezpiecznej konfiguracji i eksploatacji urządzeń i usług, szkoleń administracji w zakresie zwiększenia świadomości cyberbezpieczeństwa, wymiany wiedzy na temat najnowszych narzędzi i rozwiązań przeznaczonych do podnoszenia poziomu cyberbezpieczeństwa oraz testów i certyfikacji w tym prowadzenie testów zabezpieczeń oraz przygotowanie do badań i certyfikacji cyberbezpieczeństwa.

W przytoczonym liście Prezydenta RP do uczestników CYBERSEC 2019 a odczytanym przez doradcę ds. społecznych aspektów cyfryzacji prof. Andrzeja Zybertowicza prezydent podkreślił znaczenie powstawania jednolitego cyfrowego rynku europejskiego, udziału Polski w tych pracach, ale także legislacji krajowej jak podpisana w 2018 roku ustawa o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa, które wprowadziło partnerstwo publiczno-prywatne w zapewnieniu bezpieczeństwa dostawy usług cyfrowych, rekomendacje BBN dla nowej strategii bezpieczeństwa narodowego ustanowienia bezpieczeństwa w cyberprzestrzeni jednym z celów strategicznych polityki polskiej, które mają być wyrażone w ustawie o zarządzaniu bezpieczeństwem narodowym, która miała scalić istniejące systemy.

Krajowe działania legislacyjne miałyby wypełnić unijną dyrektywę Network and Information Systems (NIS) nakładającą na państwa członkowskie UE obowiązek przepisów krajowych nowych obowiązków na podmioty z sektorów energetyki, infrastruktury cyfrowej, zaopatrzenia w wodę pitną, bankowości, ochrony zdrowia i transportu. Prezydent podkreślił także działania o charakterze militarnym prowadzone przez Ministerstwo Obrony Narodowej RP w tym konsolidacji instytucjonalnej jak Narodowe Centrum Bezpieczeństwa Cyberprzestrzeni czy podpisanej przez Ministra Obrony Narodowe 12 września 2019 r. koncepcji budowy Wojsk Obrony Cyberprzestrzeni.

Otwierające przemowy dopełniły wypowiedzi Wojewody Śląskiego i Prezydenta Katowic podkreślający internacjonalizację i znaczenie miasta pod względem wydarzeń występujących w Katowicach a mających znaczenie globalne.

Organizatorzy przedstawili retrospekcję poprzednich forów odbywających się od 2015 roku w tym rekomendacje, które miały znaczenie w politykach krajowych, regionalnych i międzynarodowych. Przedstawiono także deklarację bezpieczeństwa cyfrowego D.N.A. oraz wręczono Estonii nagrodę cyberbezpieczeństwa.

Wydarzenie sformatowane było na cztery ścieżki tematyczne: państwową, obrony, przyszłości i biznesu.

W ramach ścieżki państwowej wyraźnym przebijającym tematem było zapewnienie bezpieczeństwa infrastrukturze umożliwiającej przejście na technologię mobilną piątej generacji 5G. Oficjalnej konferencji towarzyszyły zamknięte dla opinii publicznej i mediów seminaria w których brali udział przedstawiciele rządu i wybranych firm telekomunikacyjnych. Pozostałymi tematami były działania zmierzające do poprawy “cyfrowej demokracji”, zapewnieniu bezpieczeństwa w globalnych lukach systemowych i zasad odpowiedzialnej cyfryzacji.

Najważniejszym tematem ścieżki obronności była współpraca w ramach NATO w celu zwiększenia zdolności wojskowych w zakresie działań ofensywnych i defensywnych wykorzystujących narzędzia cybernetyczne we współczesnych hybrydowych konfliktach zbrojnych w tym użytkowaniu dronów czy białego wywiadu. W tym kontekście sekretarz stanu MON Tomasz Zdzikot podkreślił Polskie działania w tym zakresie.

Współpraca w ramach NATO nieustannie się rozwija. Przykładem jest nowo utworzone Centrum Operacji Cybernetycznych. Wierzymy w budowanie silnych struktur takich jak Narodowe Centrum Bezpieczeństwa Cyberprzestrzeni czy Wojska Obrony Cyberprzestrzeni – mówił wiceminister MON. 

Ścieżka przyszłości koncentrowała się na zagrożeniach geopolitycznych i gostrategicznych w tym futurystycznym koncepcjom “cyfrowej zimnej wojny”, zwalczania zagrożeniom wynikającym z używania sztucznej inteligencji robotów AI, rywalizacji cyfrowej w kosmosie, inteligentych sieci w kontekście Unii Europejskiej a także o możliwościach współpracy biznesu z NATO Communications and Information Agency – NCI Agency.

Biznesowy aspekty cyberbezpieczeństwa wyraźnie widoczny podczas CYBERSEC 2019 CEE miał wyżej wspomniany aspekty współpracy publiczno-prywatnej rządu z wybranymi telekomunikacyjnymi firmami z wyraźnie zawężającym rynkiem do firm z USA, Francji, Niemiec oraz Szwecji z mniejszym udziałem firm azjatyckich jak Korea Południowa czy wyłączonymi zdecydowanie firmami chińskimi. W tym kontekście należy zwrócić uwagę na konsekwentne działania USA próbujące zdyskredytować Chiny jako bezpiecznego dostarczyciela infrastruktury 5G także widoczne na forum chociażby w wypowiedziach zastępcy asystenta sekretarza ds. Cyberprzestrzeni i międzynarodowej polityki komunikacji i informacji Departament Stanu USA Roberta L. Strayera. Wyraźnie widocznym było, że operatorzy francuscy i niemieccy w Polsce dystansują się od pomysłów dyplomacji USA rozważania pozatechnicznych wymagań wobec dostawców technologii 5G.

Innymi kwestiami biznesowymi zdominowanymi przez walkę “buldogów pod dywanem” o dostawy infrastruktury 5G do Polski były sprawy szpiegostwa przemysłowego, zabezpieczeniu internetu rzeczy i usług finansowych w kontekście zmian technologicznych jakie zachodzą na rynku.

Towarzyszące obradom były wystąpienia i prezentacje takich firm technologicznych jak Samsung, HP, T-Mobile, Google, Ericsson, Cloudflare, CISCO, PGZ, QBITT, EXATEL, Tauron, Microsoft, SecDev a także innych firmy wystawiających się na towarzyszącej konferencji – CYBERSEC EXPO.

Pozostałe elementy wydarzenia to przeznaczony dla regionów CYBERSEC Regions&Cities oraz dla kobiet zaangażowanych w tematykę Cybersec Woman.

Redakcja Geopoliti.org

Maja Ruben, Michał Specjalski