Mija dwadzieścia lat, odkąd Polska, 12 marca 1999 roku w miesicie Independence w Stanach Zjednoczonych wstąpiła do NATO. Bronisław Geremek minister spraw zagranicznych RP przekazał amerykańskiej sekretarz stanu dokument ratyfikacyjny Traktatu Północnoatlantyckiego, przez co Polska stała się formalnie członkiem NATO1.
Od początku wyrwania się z ze wschodniej części bloku w 1989 r. Polska razem z Czechami i Węgrami dążyła do wstąpienia w struktury NATO i zagwarantowanie sobie bezpieczeństwa na lata, po trudnym okresie bycia wpływach ZSRR i strukturach Układu Warszawskiego2. Mimo tego, że Rada sojuszu Północnoatlantyckiego w grudniu 1989 dalej uznawała kraje bloku wschodniego za sowieckich sojuszników w Europie, Polskie władze robiły wszystko by ten obraz zmienić i nawiązać współprace z USA i NATO3. W 1992 roku, Sekretarz Generalny NATO Manfred Wörner oświadczył, krajom Europy Środkowo-wschodniej, że „drzwi do NATO są otwarte”. Na szczycie w Brukseli w 1994 roku, NATO przedstawiło państwom Europy Środkowej i Wschodniej, propozycje współpracy z Sojuszem w ramach programu Partnerstwo dla Pokoju4. W ramach Partnerstwa dla Pokoju, kraje Środkowej Europy mogły uczestniczyć w ćwiczeniach wojskowych, akcjach humanitarnych na świecie oraz operacjach pokojowych5. W 1997 roku Polska razem z Węgrami i Czechami zastały formalnie zaproszone do NATO. Nasz kraj przyjął sobie za cel by sprostać wymaganiom NATO-wskim, zaczęła się modernizacja polskiej armii, dostosowanie struktur dowodzenia do standardów krajów członkowskich.
Świat po upadku żelaznej kurtyny i zakończenia zimniej wojny stał się tylko na chwilę bezpieczny, głośny esej Francisa Fukuyamy „Koniec historii?” wzbudził zachwyt wśród zachodnich polityków i dziennikarzy. Teza Fukuyamy o triumfie zachodniej demokracji liberalnej, która stanie się dominującym, pozbawionym konkurencji systemem politycznym na świecie, zwyciężyła z skompromitowanym i bez przyszłości komunizmem6. Był to tylko chwilowy zachwyt, ponieważ na horyzoncie pojawiły się nowe zagrożenia dla świata, takie jak terroryzm, zmiany klimatu, imigranci zmierzający do Europy, niestabilność gospodarcza, i brak bezpieczeństwa energetycznego oraz zagrożenia hybrydowe7. Zagrożenia hybrydowe po aneksji Krymu przez Federację Rosyjską oraz działań na wschodzie Ukrainy i krajach bałtyckich, stały się jednym z ważniejszych zagrożeń dla NATO i stabilności sojuszu w Europie.
Szczyt w Newport w 2014 roku był odpowiedzią i przemodelowaniem polityki sojuszu północnoatlantyckiego węglem nowych zagrożeń wobec agresywnej polityki Federacji Rosyjskiej na Ukrainie8. NATO nie uznało aneksji Krymu, działań hybrydowych względem państw bałtyckich oraz zażądało od Rosji przestrzegania prawa międzynarodowego w tym Karty Narodów Zjednoczonych9. Mimo tego Federacja Rosyjska nadal okupuje Krym, wspiera zbrojnie i finansowo prorosyjskich separatystów na wschodzie ukrainny, oraz prowadzi działalność wywiadowczą służb specjalnych w Polsce czy Europie10. Polska tak samo jak NATO stoi obecnie przed dużym zagrożeniem wobec polityki Kremla. Działania hybrydowe wobec polski nie muszą przybrać charakteru takiego samego jak na Ukrainie, zielone ludziki są mało prawdopodobne, ale Federacja Rosyjska posiada inne narzędzia do zdestabilizowania Polski, wymuszenia na polskich władzach polityki korzystanej dla Władimira Putina. Rosja prze wszystkim ma wpływy w Polsce, dzięki kontroli rynków sprzedaży ropy i gazu. Kreml może zastraszać polskie władze poprzez naciski, że jeśli władzę w Warszawie będzie „machać szabelką” może odciąć dopływ gazu czy ropy11. Duże znaczenie ma też działalność służb i organizacji specjalnych, które mogą przeprowadzać dywersję czy przeprowadzać zamachy terrorystyczne. Warte odnotowania jest również wykorzystywanie najnowszych technologii informacyjnych i komunikacyjnych przez podmioty cywilno-wojskowe skierowane przeciwko instytucjom rządowym czy cywilnym, zagrażające stabilności państwa i bezpieczeństwu obywateli12. Polskie władzę cywilne jak i wojskowe muszą przyjąć do wiadomości, że samo NATO jak UE nie zagwarantują nam bezpieczeństwa, musimy razem z tymi strukturami rozwijać potencjał obrony, i dążyć do uniezależnienia się całkowicie z wpływów Rosyjskich i pokazywać krajom zachodnim, że zagrożenie płynące ze wschodu jest realne, i należy mu się przeciwstawiać razem.
Autor: Piotr Miedziński
1 https://www.tvn24.pl/wiadomosci-z-kraju,3/20-lat-polski-w-nato-historia-wstapienia-do-sojuszu,917523.html (dostęp 17.03.19).
2 https://brukselanato.msz.gov.pl/pl/aktualnosci/20_lat_czlonkowska_polski_w_nato (dostęp 17.03.19).
3 http://www.polsatnews.pl/wiadomosc/2019-03-12/20-lat-polski-w-nato/ (dostęp 17.03.19).
4 https://brukselanato.msz.gov.pl/pl/aktualnosci/20_lat_czlonkowska_polski_w_nato (dostęp 17.03.19).
5 Tamże.
6 https://kulturaliberalna.pl/2017/06/12/francis-fukuyama-koniec-historii-liberalizm/ (dostęp 17.03.19).
7 Wspólna wizja, wspólne działanie: Silniejsza Europa. Globalna strategii na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej, https://publications.europa.eu/pl/publication-detail/-/publication/3eaae2cf-9ac5-11e6-868c-01aa75ed71a1/language-pl (17.03.19)
8 M. Banasik, Wojna hybrydowa i jej konsekwencji dla bezpieczeństwa euroatlantyckiego, Warszawa 2018, s. 121-122.
9 Tamże.
10 G. Małecki, Europejska wojna wywiadów. Rosja w ofensywie czy w defensywie?, https://www.infosecurity24.pl/europejska-wojna-wywiadow-rosja-w-ofensywie-czy-w-defensywie
(dostęp 17.03.19).
11 P. Maciążek, Stawka większa niż gaz. Ukryta wojna o niepodległość Polski, Warszawa 2018.
12 B. Pacek, Wojna hybrydowa na Ukrainie, Warszawa 2018, s 14-17.